من و سیزیف دو روی یک سکه ایم


در میان داستان های اسطوره ای دنیا هیچ شخصی برایم جالبتر از سیزیف جلوه نکرده بود آنگاه که در نوجوانی با او آشنا شدم. مرد جذاب رویاهای دختری گوشه گیر، مردی نبود که قهرمان افسانه ای عشق باشد. یا سرزمینی در انتهای جهان را به تسخیر در آورده باشد، یا حتی با تواناییهای فرازمینی اش آرزوهای محال را به ظهور رسانده باشد. و یا همچون زورو و یا رابین هود سر به شورش گذاشته باشد. نه نه او هیچ چنین نبود. او هیچ خاصیت خاصی نداشت! در رویاهایم خودم را همچو او می دیدم! و ترس از سرنوشتی همچون سرنوشت او مرا همیشه با خود همراه کرده بود! و الان من خود را چه شبیه و چه نزدیک به او می بینم!

سیزیف، که از یاغی ترین شخصیت های یونان باستان بود،  که مورد خشم خدایان واقع شد. او برای مجازات مجبور می شود که هر روز با طلوع آفتاب صخره ای را از ته دره بر دوش خود حمل نموده  و به قله کوه برساند، اما هر غروب که او خسته و کوفته به قله می رسید، صخره بزرگ از دستش رها می شد و به ته دره باز می گشت. سیزیف تنومند بود و روز بعد باز می توانست صخره را به بالا ببرد اما باز همان داستان تکرار می شد و صخره رها شده ته دره جای می گرفت. او مدتها با خود اندیشید که این چه مجازات غریبی است که خدایان برای او خواسته اند؟ و یک روز فهمید و چه دردناک بود کشف او. خدایان او را محکوم به عملی بیهوده کرده بودند. اگر از او می خواستند که دل کوه را شکافته و راه بسازد باز زندگی اش معنایی داشت. اما چه حیف! او محکوم به انجام کار بیهوده بود و این بیهودگی تمام وجودش را به تسخیر درآورده و کم کم از درون نابودش می کرد. و این داستان غم انگیز انسان است بر کره خاک و شاید انگشت شمار بوده اند کسانی که بودشان، به تاریخ انسان معنا داده، که اگر نبودند، روی تاریخ از این نیز سیاه تر و تیره تر می گردید.

حال این منم و یک عمر ترس از بیهودگی. شاید همیشه به خاطر این ترس تلاش کردم که معنایی در زندگی بیابم. اما وقتی از دور به خود نگاه می کنم، می بینم که این سرنوشت محتوم من بوده. نه زندگی از من گاندی ساخت و نه ترزای قدیس و نه مولانا، که خاصیت این سه چیزی نبود جز عشقی بی دریغ به ابنای بشر. عشقی بدون حسابگری و بدون خودخواهی.

و من چه ساده بودم که ابلیس را باور نکردم! که به من یاد می داد که چشم را در برابر چشم مطالبه کنم. و تعریفم از انسانها به خوب و بد، بهشتی و جهنمی، به هم کیش من و غیر هم کیش من، به هم میهن من و غیر هم میهن من، محدود باشد و در نهایت، متر و معیار دوستی و دشمنی ام با دیگران خودم باشم و بس!

چه ساده بودم که ابلیس را باور نکردم! ابلیسی که عشق را دیگرگونه به من می آموخت. به من یاد می داد همچون زنبور عسل کوچکی رها شده در باغ گل، که از گل ها کام می گیرد، انسانها را به قدر آنکه به من کام دهند دوست بدارم. نه همچون باران باشم و ببارم، یا همچون قماربازی باشم که دیگر در او هوسی نیست، الا هوس قمار دیگر:

خنک آن قماربازی که بباخت آنچه بودش

بنماند هیچش الا هوس قمار دیگر

زیرا که:

پاک می بازد نباشد مزد جو

آنچنان که پاک می گیرد ز هو

و من در این شب پاییزی به گذشته می نگرم. به آن زمان که سودای گاندی، ترزای قدیس و مولانا در سرم بود و نتوانستم هیچ گاه چنین باشم. زندگی از من سیزیفی دیگر ساخت! من و سیزیف دو روی یک سکه ایم! و من هر روز تخته سنگم را به بالای قله خواهم رساند، و خسته از آن بالا فرو افتادن تخته سنگ را به ته دره به تماشا خواهم نشست. آه ای پدر آسمانی، آه ای مام زمین، عشق را در چشمه وجودم بجوشش درآورید، تا همه کودکان را مادر باشم، و برای همه تنهایان، کس. شاید که سیزیف درون من،  سر از طغیان بردارد و آشتی پیشه جوید و از بیهودگی خلاصی یابد!

آمین


2 پاسخ به “من و سیزیف دو روی یک سکه ایم”

  1. درباب ناکارآمدی (همه چیز یا هیچ چیز )

    حوریه جان

    رنج نامه ات درد مشترک بسیارانی را می گوید.ابتدا ازانتهای آن میگویم که به شکل نیایش است وبراستی درمان را د ردل دارد.

    هر نیایشی نشانگر وجود نور امید ست .وامید دارم که تابش آن تاریکی تحمیل شده بر این دوره از زندگیت را روشن کند.

    چه خوبست یاری خواستن و نیرو گرفتن ازدوست وشک ندارم که تنها نخواهی ماند.

    در اینکه بیهودگی و گاه کژروی را خدایگان زمینی (که در افسانه هابه استعاره خدایان آسمانی شده اند )به ما تحمیل میکنند با شما همد لم ،اما انسانهای راستین را انگشت شمار و تنها در شکل قهرمانان نمی بینم .

    بیشمارانی از آنها در دوروبر مایندکه هرچند نمره صد ندارند ، همینکه میانه صفر و صد هستند و” درحال شدن ” ، کافیست .

    نگرش(همه چیز یا هیچ چیز )همچون سدی جلو جریان یافتن را میگیردو گریز از بیهودگی را دشوارتر میکند . اگر به هر دلیلی همپای مادر ترزا نمی دویم ،هنوز میتوانیم در همان مسیرراه برویم.مهم جهت و حرکت است، نه سرعت واندازه .

    عارفی بر منبر شد ، مسجد دماد م پرتر میشد ، هنوز سخن آغاز نکرده بود که یکی گفت : خدا پدر و مادر هرکس را بیآمرزد که هر جا که هست ، یک قدم جلوتر برود .

    عارف از منبر پائین آمد و گفت :سخنی ندارم، حرف آخر را زد .

    با مهر مینا

  2. سلام دوست گرامی

    متن زیبایت را خواندم. صد البته معتقدم شما و سیزیف دو روی یک سکه نیستید شما آن سیزیفی هستید که فهمیده است و دیگر حاضر نیست مانند قبل کار بیهوده را تکرار کند و این یعنی سر آغاز گاندی یا مادر ترزا شدن. این یعنی تمایل به زندگی در سطوح معنوی واین بزرگترین قدم در این مسیر است.

    دوست عزیز بهت تبریک میگم. در این مسیر موفق باشی

    فرهاد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *