همیشه پدران ما داستان کُشتی گرفتن یعقوب با خدا در تورات را به باد استحضاء گرفته اند و آن را یکی از دلایل تحریف این کتاب دانسته اند. ولی کمی ذوق ادبی و استوره شناسی به ما کمک خواهد کرد که از مفهوم زیبای داستان بهره مند شویم. داستان یعقوب در تورات بسیار مفصل است ولی در زیر چند نمونه را برای دوستانی که مشغولیت های زندگی مجال شان نمی دهد به نقل از علی طهماسبی در کتاب اندوه یعقوب آورده ام.
عیسو برادر یعقوب با لشکر خود قصد حمله به او را دارد و یعقوب در سر دو راهی تصمیم بزرگی قرار گرفته است.
- پریشانی یعقوب از این نیست که در برابر عیسو سپاهی مجهز ندارد تا او را سرکوب کند. بیشتر ازاین پریشان است که مبادا داستان برادر کشی روزگاران پیش به گونه ای دیگر تکرار شود. فرقی نمی کند کدام یک نقش هابیل را به عهده بگیرد وکدام قابیل را. هرچه باشد فرجام مرگ یکی و لعنت دیگری خواهد بود.
- خدا به یعقوب وعده داده بود که او را بر دیگران برتری خواهد داد و دشمنانش را شکست خواهد داد. ولی هنگامی که خود یعقوب گرفتار تعارض های درونی است, یهوه برای او چه می تواند بکند؟
- هنگامی که کسی را دوست داریم, آن کس بخشی از قدرت روانی ما را به خودش معطوف می کند و ناگزیر بخشی از هستی ما نیز در او تجلی می یابد به خصوص اگر کسی که دوستش داریم فرزند و تکه ای جدا شده از خودمان باشد. تکه ای که هنوز به ثمر نرسیده و به تنهایی توان مقابله با خطر و هجوم را ندارد. مگر می شود کسی که چهارده سال در سودای عشق راحیل بیابانگردی کرده و دوست داشتن را در نگاه یوسف تجربه کرده, این را نفهمد که برادر هم سهمی از این حیات دارد؟
- اکنون یعقوب به دو راهی رسیده و خداوند خدا در پندار یعقوب تجلی دیگری پیدا می کند. انگار قادر مطلق حمایت ویژه خود را از او برداشته است و دیگران را هم چون او از خویش می شمارد. چه فرقی می کند که یعقوب بر سر عیسو شمشیر فرود آورد یا بر سر خدایی که عیسو را هم چون او آفریده است؟
- هنگامی که خداوند را ویژه خود بدانیم, هستی را به اندازه خودمان کوچک کرده ایم, بجز خودمان هیچ کس را شایسته زندگی نمی دانیم و جایی برای خوب زندگی کردن دیگران قائل نیستیم.
این کشمکش تا پیش از طلوع فجر ادامه می یابد.
– گفت: مرا رها کن زیرا که فجر می شکافد.
– گفت: تا مرا برکت ندهی رهایت نمی کنم.
– نام تو چیست؟
– یعقوب
– از این پس نام تو یعقوب خوانده نشود, بلکه اسرائیل, زیرا که با خدا و انسان مجاهده کردی و نصرت یافتی.